De Dalton IB'er doet er toe!

Door Marian Koolhaas

In januari hebben we de twee opleidingsdagen Dalton coachen voor Ib'ers afgerond. Twee dagen die in het teken stonden van het motto: "Goed begeleiden, een kunst op zich!"

Samen met de deelnemers hebben we ons gericht op de veranderende rol van Intern Begeleider naar kwaliteitscoördinator (KC) binnen de daltonschool.
Met elkaar is onderzocht wat een IB/KC’er op een daltonschool echt te doen heeft. Aan de hand van dagelijkse voorbeelden hebben de deelnemers ervaren hoe de vijf daltonkernwaarden direct de taak van de IB/KC’er verhelderen; het geeft een begrenzing en verruiming tegelijkertijd.

Wat betekent het werken vanuit het daltonconcept bijvoorbeeld voor de trendanalyses?

Gedurende de training opperen we een eenvoudige manier:
De leerkracht presenteert aan de hand van de toetsresultaten en het welbevinden van haar groep:
· 3 dingen waar je trots op bent,
· 3 dingen waarover je verbaasd bent,
· 3 dingen waar je iets mee wilt met betrekking tot de ontwikkelingen in je groep vanuit een helikopterview.

De presentatie is een zelfreflectie van de leerkracht ten aanzien van haar eigen handelen. Het bespreken van individuele kinderen is later aan de orde. (Eventueel wordt hiervoor een leerlingbespreking gepland.)

“De voorbereiding van de trendanalyse is geen vragen- of afvinklijstje, maar het zijn reflecterende en waarderende vragen.”

Het is dus geen vragen- of afvinklijstje, maar het zijn reflecterende en waarderende vragen. Het gaat er om, dat de leerkracht in de voorbereiding eerlijk naar zichzelf kijkt en reflecteert op haar handelen, op het leerproces. Vragen waar je wel aan kunt denken zijn:
· Op welke momenten is zij in gesprek gegaan met welke kinderen, wat heeft ze geobserveerd, welke knelpunten heeft zij ervaren?
· Wat heeft de leerkracht aan (samenwerkings)activiteiten verricht, of zijn er handelingswijzers gemaakt met de kinderen?
· Hoe heeft ze de kinderen in hun kracht gezet en gedifferentieerd, hoe gaat zij om met nakijken en maatjeswerk? Zijn hier mogelijkheden die benut kunnen worden?
· Heeft ze de stem van het kind gehoord, hebben de kinderen doelen voor ogen?

De trendanalyse zelf is met meerdere collega's, zodat je samen de trend die in de school gaande is opheldert en trots kunt zijn op wat je voor elkaar krijgt.
Een professionele presentatie en collegiaal gesprek betekent dan echt samen werken en verantwoordelijkheid delen.

Verder inzoomend op de coachende rol komen we er achter, dat de twee werkende principes van Helen Parkhurst ons verder opleiden in hoe de taak uitvoeren die ons te doen staat.

Denkend vanuit het principe ’Freedom’ ontstaat bijvoorbeeld het idee om het vaste stramien los te laten en leerkrachten vrijheid te geven hoe zij hun groep/resultaten bespreekbaar maken. Dat kan in een PowerPoint, maar het kan ook een collage zijn, of met een metafoor, filmpje, of iets anders. Sommige leerkrachten zullen in hun voorbereiding ook de kinderen betrekken. Kern is dat creativiteit en eigenheid van de leerkracht wordt aangesproken en de vraag aan hen iets van henzelf wordt, wat ze niet ‘voor’ jou doen.

Voor leerkrachten die dit lastig vinden, kun je het werkende principe ‘Interaction of grouplife’ benutten. We denken bijvoorbeeld aan het vormen van maatjes, die de groepspresentatie/ groepsbespreking samen voorbereiden.

Dit is een van de voorbeelden hoe deelnemers met behulp van het daltonspeelveld van WenkePerpsectief de eigen communicatie en persoonlijke taakopvatting onder de loep hebben genomen. Wat hierdoor heel duidelijk ervaarbaar is geworden, is dat dat de kwaliteit van je werk als IB/KC (zorgcoördinator, trendanalist en leercoördinator) zich echt verrijkt, wanneer je dit doet door te luisteren naar de stem van het kind. Dat boort letterlijk een andere laag aan en biedt een ander perspectief waarin soms verrassend eenvoudige mogelijkheden zich openen. Mogelijkheden waarvan we ons vervolgens afvragen: waarom hebben we dat niet eerder bedacht?

Al met al waren het twee heel inspirerende dagen met IB-collega’s van diverse daltonscholen -op de Utrechtse Heuvelrug- met bezinning op het eigen mooie dalton-werk.